Phát hiện nhóm thực phẩm “bào mòn” sức khỏe, gây nghiện chẳng kém gì chất kích thích

Nhóm thực phẩm có thể gây nghiện cho cơ thể

Các chuyên gia cho biết thực phẩm siêu chế biến cũng có thể gây nghiện tương tự như các chất gây nghiện nicotine, cocaine hoặc heroin. Và cứ 10 người thì có 1 người bị nghiện thực phẩm siêu chế biến.

Một phân tích mới từ 281 nghiên cứu trên 36 quốc gia khác nhau đã phát hiện ra rằng có tới 14% người trưởng thành nghiện các thực phẩm siêu chế biến chẳng hạn như xúc xích, kem, bánh quy, nước ngọt và ngũ cốc có đường.

Các loại thực phẩm này cũng có thể gây suy giảm nhận thức, ung thư, ảnh hưởng tâm lý hoặc thậm chí tăng nguy cơ tử vong sớm.

Giáo sư Ashley Gearhardt đến từ Đại học Michigan, Mỹ tác giả của bản phân tích đã tạo ra “Thang đo mức độ nghiện thực phẩm chế biến sẵn” bằng cách áp dụng các tiêu chí tương tự như cách các chuyên gia dùng để chẩn đoán tình trạng lạm dụng các chất gây nghiện khác”.

Tiêu chí của thang đo bao gồm tiêu thụ quá mức và không thể kiểm soát, xuất hiện cảm giác thèm ăn liên tục và tiếp tục ăn các thực phẩm kém lành mạnh bất chấp những ảnh hưởng tiêu cực tiềm ẩn đến sức khỏe.

GS Gearhardt và các tác giả của nghiên cứu đã viết trong bản báo cáo được công bố trên tạp chí BMJ: “Sự kết hợp giữa carbohydrate tinh chế và chất béo thường thấy trong các thực phẩm siêu chế biến dường như có thể ảnh hưởng và tác động đến hệ thống phần thưởng của não bộ (1 nhóm cấu trúc thần kinh đảm nhiệm chức năng tạo ra sự khích lệ) nhiều hơn là khi nạp riêng các chất dinh dưỡng đa lượng khác. 

Điều này là một trong những nguyên nhân làm tăng nguy cơ nghiện của các thực phẩm siêu chế biến”.

Chuyên gia Chris van Tulleken, đồng tác giả của nghiên cứu chia sẻ thêm: “Các loại thực phẩm siêu chế biến có thể gây nghiện đối với nhiều người. Và khi mọi người bắt đầu bị nghiện thực phẩm nào đó, hầu như các thực phẩm đó đều là thực phẩm siêu chế biến”.

Lý giải thêm về cách các loại thực phẩm siêu chế biến gây nghiện, các nhà nghiên cứu cho biết các thực phẩm có nguồn gốc tự nhiên đều chứa carbohydrate hoặc chất béo, nhưng hàm lượng cả hai chất này không quá cao.

Trong khi đó, hàm lượng carbohydrate và chất béo trong các loại thực phẩm siêu chế biến lại cao vọt hẳn lên một cách mất cân đối.

Ví dụ: Nếu một quả táo có 55 kcal carbohydrate và ít hơn 2 kcal chất béo thì một thanh chocolate đã qua chế biến lại chứa 237 kcal carbohydrate và 266 kcal chất béo.

Hơn nữa, ăn quá nhiều các thực phẩm chế biến sẵn sẽ kích hoạt lượng dopamine tăng vọt rồi lại giảm đột ngột.

Điều này khiến cơ thể bạn rơi vào vòng lặp gồm thèm ăn liên tục, rồi lại tìm cách ngừng ăn và rơi vào trạng thái suy sụp – tương tự như trường hợp của một người nghiện rượu hoặc nghiện thuốc lá.

Nghiên cứu trước đây của Đại học Yale, Mỹ cũng phát hiện ra rằng thực phẩm chứa đường hoặc chất béo có thể khiến cơ thể bạn “tự động” ghét bỏ các loại đồ ăn lành mạnh hơn.

Điều này có thể khiến bạn vô tình tiêu thụ quá mức các loại thực phẩm siêu chế biến. Hậu quả là sức khỏe bị ảnh hưởng, cơ thể dễ lâm vào tình trạng thừa cân, béo phì và hàng loạt nguy cơ bệnh tật khác.

Tuy nhiên, không phải cứ ăn thực phẩm siêu chế biến là sẽ bị “nghiện”. Các chuyên gia cho biết hầu hết mọi thứ đều an toàn nếu bạn ăn với lượng vừa phải.

Trang tin sức khỏe Healthline cho biết lượng calo từ thực phẩm chế biến sẵn không nên vượt quá 10% – 20% lượng calo cơ thể nạp trong suốt cả ngày.

Phát hiện mới này cũng nhận được sự chú ý của các chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Các chuyên gia cho biết một số loại thực phẩm nên được đính kèm lời khuyên trên bao bì tương tự như trên thuốc lá. Bởi vì hiện nay có quá nhiều sản phẩm siêu chế biến được bày bán ở khắp mọi nơi.